Mustafa Kemal, emir ne kadar yüksek yerden gelirse gelsin, gerçeklere ve yurt yararına aykırı gördüğü emirlere uymamıştır.Atatürk’ün hayatında bunun birçok örnekleri vardır.Fakat, aşağıda nakledeceğimiz olayı sayın Asım Us’tan (ATATÜRK DEVRİ HATIRALARI, VAKİT GAZETESİ, 10 ARALIK 1956) ilk defa öğrenmiş bulunuyoruz.Bu anılara nazaran olay şöyle geçmiştir:
Mustafa Kemal, henüz Anafartalar grubu komutanı değidir.Çanakkale savunması kritik günler geçirmektedir.Vaziyetteki zorluğu gören Liman Von Sanders paşa, Yarbay Mustafa Kemal Bey’in yerine daha büyük rütbeli bir Alman albayı, Kaninkiser’i tayin eder.Alman albayı, Mustafa Kemal’den görevi devralmak ister.Mustafa Kemal’de bu kritik devrede komutayı devredemeyeceğini söyler.Kaninkiser ters yüzü dönüp Mustafa Kemal’i Liman Von Sanders’e şikayet eder.
Liman Paşa da meseleyi halletmek, Mustafa Kemal’in görevini Alman subayına devretmesini sağlamak için daha büyük rütbeli olan kolordu kumandanı Esat Paşa’yı vazifelendirir.Esat Paşa, Alman albayı da yanına alarak Mustafa Kemal’in nezdine gider ve kumandayı niçin devretmediğini sorar.Mustafa Kemal, şu cevabı verir.
-Ben bir şartla kumandayı terk edebilirim: Miralay cenaplarının kumandayı aldıktan sonra ne yapacaklarını öğrenmeliyim.
Esat Paşa, Alman albaya dönüp fikrini sorar. O da şu cevabı verir:
-Ben vazifeyi tetkik ettim.Burada ricat emri vermekten başka yol yoktur.
Bunun üzerine Mustafa Kemal, şöyle der:
-İşte ben, bunu bildiğim için kumandayı bırakmıyorum.Ben, bu vaziyette taarruz ederimArkada nihayet iki kilometre mesafe vardır.Böyle bir vaziyette geri çekilmek; mahvolmak, denize dökülmek demektir.Binaenaleyh tarruzdan başka yapılacak bir şey yoktur.
Bunun üzerine Esat Paşa:
-Allah muvaffakiyet versin.
Demekle yetinir ve Alman albayı ile birlikte karargahına döner.
Mustafa Kemal de tarruz planını uygular.Daha o günün gecesi tehlikeli vaziyet değişir,muvaffakiyet sağlanır.
Bu neticeyü görüp oraya gelmiş olan Alman albayı kaninkiser, hürmetle ve askerce Mustafa Kemal’i selamladıktan sonra, şu teklifte bulunu.
-Ben bir albayım. Rütbece sizden büyüğüm.Fakat sizin emriniz altında çalışmayı kendime şeref bilirim.Bunu Liman Von Sanders Oaşa’yada telefonla böylece bildirdim.
Mustafa Kemal’in planı zafer, Türklük şeref kazanmıştır.