Heykel ve Kabartma Yarışması

Anıtkabir için yapılacak heykel ve kabartmaların konuları ve genel nitelikleri belli olmuştur. Şimdi sıra, istenilen özellikteki eserlerin ortaya konulmasına, gerçekleştirilmesine gelmişti. Genel kanı, Atatürk’ün adı ve kişiliği altında Türk Ulusunun yüce değerlerini temsil edecek olan heykel ve kabartmaları, dünyanın ünlü sanatçılarına yaptırmanın uygun olacağında toplanıyordu. Bu konuda yetkili ve görevli kişilerin birçokları, bu heykel ve kabartmalar için Avrupalı sanatçılar arasında bir yarışma açmayı uygun buluyorlardı.
Anıtkabir projesi yarışmasında olduğu gibi, heykel ve kabartma konusunda da sert tepkiler belirdi. Fakat bu kez, Anıtkabir heykel ve kabartmalarının yalnız Türk sanatçıları arasında yarışmaya konulmasını savunanların başında bir yabancı vardı. Bu zat, o zamanlar İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi Profesörü Belling idi. Prof. Belling “Anıtkabir heykel ve kabartmalarının konularının tamamen millî olduğunu, Türk tarihinden alınan bu konuları, en içtenlikle, en iyi duyarak, ancak Türk sanatçılarının dile getirip canlandırabileceklerini savunuyordu. İlgililer, bu ve buna benzer açıklamaları da gözönünde bulundurarak, heykel ve kabartmalar için yalnız Türk sanatçıları arasında yarışma açmağa karar verdiler. Daha önce kurulan komisyonca hızarlanan rapora göre, bir yarışma şartnamesi yaparak ilan ettiler.

Heykel ve kabartma yarışı için, yeni bir jüri kuruldu. Bu jüride yerli ve yabancı ünlü sanatçılar vardı. Jürinin başkanı Heykelci Prof. R. Belling idi. Jüri, tamamen tarafsızdı, yetkiliydi.

Daha önce de belirttiğimiz gibi, Atatürk Anıtkabir’I için yapılacak heykel ve kabartmaların konuları, Türk tarihinden, Atatürk’ün hayatından seçilmişti. Heykel ve kabartmalar, olayları bir fotoğraf gibi hikâye etmeyecekti, konuları temsil edecekti.

Anıtkabir heykel ve kabartma yarışması, sanatçılarımız arasında büyük ilgi gördü. Yarışmaya birçok sanatçılar katıldılar. Yarışmaya gönerilen eserler birer birer gözden geçirildi. Jüri üyelerinin gizli verdikleri notlara göre değerlendirildi (26.1.1952). Alınan sonuç şöyle idi:

  1. Alle’nin başında, soldaki erkek grubunun birinciliğini Hüseyin Özkan kazanmıştır.Alle’nin başında sağdaki kadın grubunun birinciliğini Hüseyin özkan kazanmıştır.
  2. Alle’nin arslan heykeli birinciliğini Hüseyin Özkan kazanmıştır.
  3. Şeref Holü’ne çıkan merdivenlerin sağındaki kabartma kompozisyonu birinciliğini İlhan Kuman kazanmıştır.
  4. Şeref Holü’ne çıkan merdivenlerin solundaki kabartma kompozisyonunun birinciliğini Zühtü Müridoğlu kazanmıştır.
  5. Merdivendeki hitabet kürsüsü süsleme birinciliğini Kenan Yontuç kazanmıştır.
  6. Bayrak direğinin altındaki sembolik kabartmayı Kenan Yontuç kazanmıştır.
  7. İnkılap Kulesi kabartması birinciliğini Nusret Suman kazanmıştır.
  8. Barış Kulesi kabartması birinciliğini Nusret Suman kazanmıştır.
  9. Zafer Kulesi kabartması (konuyu başarı ile ifade eden eser bulunamamıştır).
  10. Cumhuriyet Kulesi kabartması (konuyu başarı ile ifade eden eser bulunamamıştır).
  11. Müdafaa-I Hukuk Kulesi kabartması birinciliğini Nusret Suman kazanmıştır.
  12. Mehmetçik Kulesi kabartması birinciliğini Zühtü Müridoğlu kazanmıştır.
  13. Misak-I Millî Kulesi kabartması birinciliğini Nusret Suman kazanmıştır.
  14. 23 Nisan Kulesi (birinci yok), ikinci gelen Hakkı Atakulu’nun eseri uygulanmıştır.
  15. Hürriyet Kulesi kabartması birinciliğini Zühtü Müridoğlu kazanmıştır.
  16. İstiklâl Kulesi kabartması birinciliğini Zühtü Müridoğlu kazanmıştır.

Anıtkabir projesi yarışmasında olduğu gibi, heykel ve kabartma konusunda da sert tepkiler belirdi. Fakat bu kez, Anıtkabir heykel ve kabartmalarının yalnız Türk sanatçıları arasında yarışmaya konulmasını savunanların başında bir yabancı vardı. Bu zat, o zamanlar İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi Profesörü Belling idi. Prof. Belling “Anıtkabir heykel ve kabartmalarının konularının tamamen millî olduğunu, Türk tarihinden alınan bu konuları, en içtenlikle, en iyi duyarak, ancak Türk sanatçılarının dile getirip canlandırabileceklerini savunuyordu. İlgililer, bu ve buna benzer açıklamaları da gözönünde bulundurarak, heykel ve kabartmalar için yalnız Türk sanatçıları arasında yarışma açmağa karar verdiler. Daha önce kurulan komisyonca hızarlanan rapora göre, bir yarışma şartnamesi yaparak ilan ettiler.

Heykel ve kabartma yarışı için, yeni bir jüri kuruldu. Bu jüride yerli ve yabancı ünlü sanatçılar vardı. Jürinin başkanı Heykelci Prof. R. Belling idi. Jüri, tamamen tarafsızdı, yetkiliydi.

Daha önce de belirttiğimiz gibi, Atatürk Anıtkabir’I için yapılacak heykel ve kabartmaların konuları, Türk tarihinden, Atatürk’ün hayatından seçilmişti. Heykel ve kabartmalar, olayları bir fotoğraf gibi hikâye etmeyecekti, konuları temsil edecekti.

Anıtkabir heykel ve kabartma yarışması, sanatçılarımız arasında büyük ilgi gördü. Yarışmaya birçok sanatçılar katıldılar. Yarışmaya gönerilen eserler birer birer gözden geçirildi. Jüri üyelerinin gizli verdikleri notlara göre değerlendirildi (26.1.1952). Alınan sonuç şöyle idi:

  1. Alle’nin başında, soldaki erkek grubunun birinciliğini Hüseyin Özkan kazanmıştır.
  2. Alle’nin başında sağdaki kadın grubunun birinciliğini Hüseyin özkan kazanmıştır.
  3. Alle’nin arslan heykeli birinciliğini Hüseyin Özkan kazanmıştır.
  4. Şeref Holü’ne çıkan merdivenlerin sağındaki kabartma kompozisyonu birinciliğini İlhan Kuman kazanmıştır.
  5. Şeref Holü’ne çıkan merdivenlerin solundaki kabartma kompozisyonunun birinciliğini Zühtü Müridoğlu kazanmıştır.
  6. Merdivendeki hitabet kürsüsü süsleme birinciliğini Kenan Yontuç kazanmıştır.
  7. Bayrak direğinin altındaki sembolik kabartmayı Kenan Yontuç kazanmıştır.
  8. İnkılap Kulesi kabartması birinciliğini Nusret Suman kazanmıştır.
  9. Barış Kulesi kabartması birinciliğini Nusret Suman kazanmıştır.
  10. Zafer Kulesi kabartması (konuyu başarı ile ifade eden eser bulunamamıştır).
  11. Cumhuriyet Kulesi kabartması (konuyu başarı ile ifade eden eser bulunamamıştır).
  12. Müdafaa-I Hukuk Kulesi kabartması birinciliğini Nusret Suman kazanmıştır.
  13. Mehmetçik Kulesi kabartması birinciliğini Zühtü Müridoğlu kazanmıştır.
  14. Misak-I Millî Kulesi kabartması birinciliğini Nusret Suman kazanmıştır.
  15. 23 Nisan Kulesi (birinci yok), ikinci gelen Hakkı Atakulu’nun eseri uygulanmıştır.
  16. Hürriyet Kulesi kabartması birinciliğini Zühtü Müridoğlu kazanmıştır.
  17. İstiklâl Kulesi kabartması birinciliğini Zühtü Müridoğlu kazanmıştır.

One thought on “Heykel ve Kabartma Yarışması

Bir cevap yazın

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.